<ul class="breadcrumb"> <li><a href="http://kleur.werkvanbart.nl/">Kleuren - home</a><span class="divider"> / </span></li> <li>Kleursystemen<span class="divider">/ </span></li> </ul> ## Additieve en subtractieve kleurmenging Het mengen van kleuren kan op veel verschillende manieren: 1. Additieve menging gaat uit van het _mengen_ van kleuren licht, waarbij het resultaat bestaat uit het _samenstelsel_ - de som - van de twee oorspronkelijke kleuren. Dit is het principe waarop beeldschermen werken. 1. Subractieve menging gaat uit van het _filteren_ van kleuren licht, waarbij het resultaat bestaat uit het _overblijfsel_ - de oorspronkelijke kleuren minus de gefilterde kleuren. Dit is het principe van bijvoorbeeld drukinkt. Ook het mengen van pigmenten - niet transparante kleurstoffen - berust deels op subtractieve, maar deels ook op additieve menging van kleuren. Dit is feitelijk het oudste systeem van kleurmenging, ontwikkeld door vooral schilders. ### Menging van kleuren en kleursystemen 1. Additieve menging gebruikt (bij conventie) de primaire kleuren Rood, Groen en Blauw; het RGB-systeem 2. Subtractieve menging gebruikt - ook weer bij conventie - de primaire kleuren Cyaan, Magenta en Geel, meestal aangevuld met Zwart; het CMYK (Siemik, of SMIK, Cyan, Magenta, Yellow and Key) 3. Schilders gebruiken meestal de primaire kleuren Rood, Blauw en Geel; het RYB (Red Yellow en Blue). Maar er zijn ook systemen met bijvoorbeeld vijf primaire kleuren (Albert Munsell: Geel, Groen, Blauw, Paars en Rood)  Afbeelding: Primaire kleuren en secundarie kleuren van het RGB en CMYK kleurensysteem (merk op dat de gelijknamige kleuren in beiden systemen niet dezelfde feitelijke kleur betreffen!)  Afbeelding: De cirkel van Albert Munsell gaat uit van vijf primaire kleuren, met tien secundaire kleuren. Merk op dat ook de complementaire kleuren verschillen! ## CIE Kleurensystematiek Het CIE-systeem gaat uit van de natuurkundige eigenschappen van licht en onze ogen. Het model geeft bij ieder spectrum aan kleuren (golflengten) een gekwantificeerde uitkomst, die aansluit bij de kleurwaarneming door het menselijk oog. Hierbij wordt uitgegaan van de gevoeligheid van de staaf- en verschillende kegelcellen in het netvlies. De uitkomst (X en Y) kan worden weergegeven in een plat vlak en leidt dan tot de onderstaande afbeelding.  De "zuivere" kleuren van de regenboog liggen op een gekromde lijn; in de figuur is de golflengte van dit licht aangegeven in Nanometer. Het ongekleurde (witte) licht bevindt zich in het midden (X= , Y= ). Opvallend is de lijn tussen licht van ca. 700nm (rood) en 400nm (violet). Kleuren op deeze lijn wordt meestal aangeduid als "extraspectraal", ze komen niet voor in het spectrum. In feite bestaan ze uit een mengsel van rood en blauw-violet. Lees meer over [extraspectrale kleuren](extraspectrale-kleuren) ## Soorten RGB-systemen  * sRGB - "Standaard RGB" * aRGB - "Adobe RGB" ## HSL, HSB of HSV en andere systemen Er zijn nog (heel) veel andere systemen. De volgende drie gaan allen uit van het begrip "Kleur" of "Tint" en een cilindrische kleurruimte. De Tint wordt weergegeven als een getal tussen de 0 en 360 graden. De andere waarden meestal als percentage (0-100%). * HSL; Hue, Saturation and Lightness (Respectievelijk Tint, Verzadiging en Helderheid) * HSB; Hue, Saturation and Brightness (Brightness vertaalt ook naar Helderheid): zelfde idee, maar een iets andere waardering * HSV; Hue, Saturation and Value (Waarde): gelijk aan de vorige (Value = Brightness) <img src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b6/HSL_HSV_cylinder_color_solid_comparison.png" width="800px"> Afbeelding: Het verschil tussen de HSL- en HSV/B-cilinders. (Bron afbeelding: Wikipedia Commons) ## Meer informatie over kleursystemen Er is heel veel informatie beschikbaar over de verschillende kleursystemen en hun onderlinge samenhang. Hier als eerste een overzicht van de informatiebronnen: 1. Basis van het [CIE 1931 Systeem](https://en.wikipedia.org/wiki/CIE_1931_color_space) 1. De website van [Bruce Lindbloom](http://www.brucelindbloom.com/ "math and tools") 1. Het [Pantone systeem](https://www.pantone.com/color-finder "pantone") 1. Het [Plochere systeem](http://www.plochere.com)